Monday, January 31, 2011

(3/3/98) Περί ανοιχτού κώδικα



Η συμπάθεια του γράφοντος για το Linux και τα περί αυτώ, είναι γνωστή φίλες και φίλοι αναγνώστες. Αν εξαιρέσει κανείς την ανάγκη που υπάρχει λόγω δουλειάς για την ύπαρξη και άλλων προϊόντων (κυρίως της Microsoft φυσικά) στο τοπικό δικτυάκι του, ο ανταποκριτής σας δε βρίσκει κανένα λόγο για να μην γυρίσει αποκλειστικά σε Linux. Είναι δεκάδες φορές πιο αξιόπιστο, τρέχει σε οποιαδήποτε μηχανή από αυτήν την πλευρά του 386, θέλει ελάχιστα resources (16ΜΒ μνήμης είναι υπεραρκετά για τις πιο πολλές δουλειές, ακόμα και για γραφικό περιβάλλον), είναι πολύ πιο καλογραμμένο, είναι προϊόν συλλογικής δουλειάς, έχει υποστήριξη από μια τεράστια κοινότητα καλών προγραμματιστών και είναι και δωρεάν. Και μόνο αυτά αρκούν -αν ψάξετε, θα βρείτε και άλλους λόγους.


Βέβαια, αυτά είναι γνωστά θα μου πείτε -αν μη τι άλλο, το ίδιο το S.N.A.F.U. τα έχει επαναλάβει και στο παρελθόν. Ο λόγος που, ΙΜΗΟ, το Linux ξαναέρχεται στην επικαιρότητα, είναι κάπως παράξενος. Και πρόκειται για την απόφαση της Netscape να διαθέσει στην ευρύτερη κοινότητα του Δικτύου τον κώδικα του browser της, του διάσημου Communicator/Navigator, πιο γνωστού στο κοινό του Δικτύου, ως Mozilla -όσοι δε γνωρίζουν τι εστί Mozilla, αςκάνουν μια βόλτα στο site της Netscape και ας ψάξουν για ένα μικρό δράκο σε διάφορες πόζες ή ας δώσουν αντί για URL στο παράθυρο του browser τους τις λέξεις about:mozilla και θα δουν ένα απόσπασμα από τα ιερά κείμενα. Πρόκειται για ένα εσωτερικό αστείο, κάπως πιο γνωστό στους Internetικούς κύκλους, που κρατάει από την εποχή που ο Mark Andreesen δούλευε στο Mosaic. Αλλά νομίζω ότι ξέφυγα.


Η Netscape λοιπόν, σε μια κίνηση που δείχνει κάποια ελαφρά απελπισία -αν και οι πιο αισιόδοξοι τη βλέπουν διαφορετικά- αποφάσισε να διαθέσει στο Δίκτυο τον κώδικα του browser δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στο κοινό του Internet να δει τον κώδικα, να επισημάνει λάθη (το λεγόμενο peer review), να το μεταφέρει σε όποια πλατφόρμα επιθυμεί, να τον εξελίξει κατά το δοκούν, να φτιάξει εφαρμογές που να λειτουργούν συμπληρωματικά προς αυτόν και να συμμετάσχει σε μια συλλογική διαδικασία με αντικείμενο ένα πρόγραμμα που προσφέρεται στην κοινότητα του Δικτύου -σε περίπτωση που κάποιοι δεν το θυμούνται, ο Mozilla προσφέρεται πλέον και αυτός δωρεάν, μια κίνηση που σίγουρα έδειχνε απελπισία εκ μέρους της Netscape. Ήταν την περίοδο που ο Internet Explorer έπαιρνε τα πάνω του με εκείνη την φοβερή εκστρατεία της Microsoft που έφτασε σε σημείο να το δίνει και μέσα σε μουσικά CD.


Στην περίπτωση του ανοιχτού κώδικα όμως, τα πράγματα έχουν και μια ιδιαίτερα αισιόδοξη πλευρά, και ο γράφων θα ήθελε να σας επισημάνει αυτή ακριβώς την πλευρά. Και θα ήθελε να το κάνει όχι από την πλευρά του χάκερ (που δεν είναι), αλλά από την πλευρά του χρήστη (που είναι). Και που είστε και εσείς, αν και ξέρω ότι υπάρχουν χάκερς που διαβάζουν το S.N.A.F.U. Έλεγα λοιπόν, ότι η απόφαση της Netscape έχει ενδιαφέρον γιατί η -μεγάλη πλέον- εταιρία λογισμικού, αποφασίζει να κινηθεί στην αγορά μέσω μιας προσεγγίσεως που συμπίπτει με αυτή του Linux. Του κώδικα που είναι ανοιχτός σε όποιον ενδιαφέρεται να συμμετάσχει. Αυτό που έρχεται σαν άμεσο επακόλουθο, είναι βέβαια και μια μελλοντική συνεργασία της Netscape με την κοινότητα του Linux, μια κοινότητα η οποία ούτως ή άλλως μένει ακάλυπτη από τη Microsoft, τόσο από πλευράς browser (ο Explorer δεν κυκλοφορεί για το Linux), όσο και από πλευράς γενικότερης φιλοσοφίας. 1/4ταν λοιπόν, μια μεγάλη εταιρία, με σημαντικό μερίδιο στην αγορά λογισμικού για το Internet, αποφασίζει να κινηθεί με τον τρόπο του Linux, καλύπτει την κοινότητα αυτή σε όλα τα επίπεδα.


Και ειδικά στο δεύτερο επίπεδο, σε αυτό της φιλοσοφίας δηλαδή, είναι που θα ήθελα να σταθώ φίλες και φίλοι. Το μοντέλο της Microsoft είναι το μοντέλο του κλειστού συστήματος. Μια εταιρία, με πρόσβαση τόσο στο λειτουργικό, όσο και στο σημαντικό software, έχει το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς σε ό,τι αφορά τους οικιακούς υπολογιστές. Με μόνη πιθανή εξαίρεση κάποια κομμάτια της αγοράς στις ΗΠΑ που λόγω παραδόσεως χρησιμοποιούν Macintosh, ελάχιστοι είναι εκείνοι που λένε προσωπικός υπολογιστής και *δεν* εννοούν αυτό που στην αγορά λέγεται WinTel (εκ του Windows + Intel). Λειτουργικό, εφαρμογές γραφείου και εφαρμογές Internet έχουν χαρακτηριστεί από τη Microsoft -τουλάχιστον στα μυαλά του μεγαλύτερου κομματιού της αγοράς που είθισται να λέγεται "end users". Και με την τακτική μάρκετινγκ που ακολουθεί η εταιρία, είναι μάλλον θέμα χρόνου το πότε θα υποκύψουν και οι υπόλοιποι.


1/4ταν λοιπόν, σε μια τέτοια αγορά, εμφανίζεται ένας μεγάλος παίκτης με μια τέτοια στρατηγική -όπως αυτή που δείχνει να ακολουθεί η Netscape, η αγορά δείχνει να παίρνει μια άλλη όψη. Και αυτό γιατί ένα μοντέλο που ως τώρα έδειχνε να φορά μόνο τους παρανοημένους κομπιουτεράδες, πλέον υποστηρίζεται από μια μεγάλη εταιρία που σίγουρα βλέπει ότι το μοντέλο αυτό έχει προοπτικές. Η τακτική "bottom up" (ή όπως τη λέει ο Eric Raymond, η τακτική του παζαριού ή bazaar), είναι η τακτική που έκανε το μοντέλο TCP/IP να υπερτερήσει τελικά έναντι του OSI και να γίνει η βάση για το Internet, έκανε το Linux να γίνει ισότιμη επιλογή με τα ακριβά λειτουργικά της Sun και έκανε το ίδιο το Internet να λειτουργήσει έναντι των proprietary δικτύων. Είναι το μοντέλο του ανοιχτού, του ελεύθερου, του συνεργατικού, του πάθους και του διαλόγου. Το μοντέλο που φέρνει αποτελέσματα επειδή ξυπνάει στον κόσμο τη διάθεση να προσφέρει, να προσπαθήσει και να βάλει το μυαλό του και τις ικανότητές του στην υπηρεσία ενός συνόλου. 1/4χι χωρίς αμοιβή -όσοι είναι στην αγορά, ξέρουν ότι το μοντέλο αυτό μπορεί να φέρει λεφτά- αλλά με κύριο στόχο τη δημιουργία ενός καλού προϊόντος.


Μόνο που κάπως έτσι έρχονται οι μεγάλες αλλαγές φίλες και φίλοι. Και βέβαια δεν εννοούμε αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό ή στην κοινωνία -τουλάχιστον όχι άμεσες. Μιλάμε όμως για αλλαγές στη νοοτροπία της αγοράς και μάλιστα μιας από τις πιο δραστήριες αγορές που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, της αγοράς πληροφορικής. Αν δουλέψει -και εδώ θέλει υποστήριξη και από το κοινό, όχι μόνο από τη Netscape ή την κάθε Netscape- υπάρχει σοβαρή περίπτωση να δούμε αλλαγές σε πολλά πράγματα. Το λογισμικό μας μπορεί να γίνει καλύτερο, οι μεγάλες εταιρίες να αποδυναμωθούν ή να εξαναγκαστούν να λειτουργήσουν πιο λογικά ως προς τους χρήστες και οι ίδιοι οι χρήστες να αποκτήσουν εναλλακτικές -κάτι που είναι η απαρχή για μια κατάσταση πιο δημοκρατική, πιο ποικιλόμορφη και εν τελική αναλύσει πιο ενδιαφέρουσα. Αν -όπως λένε οι μορφωμένοι- ζούμε σε μια εποχή που θα μείνει στην ιστορία σαν η εποχή των υπολογιστών, φανταστείτε πόσο καλύτερη θα είναι αν ο ίδιος ο κόσμος των υπολογιστών λειτουργεί με βάση τέτοια μοντέλα. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, περάστε μια βόλτα από το Open Source και διαβάστε με προσοχή. Ίσως δείτε κι εσείς τα πράγματα διαφορετικά...


Το ραδιόφωνο παίζει Cosby, Stills, Nash and Young (Cathedral), η ώρα είναι 1.22 ξημερώματα Κυριακής 3 Μαίου και το εξηκοστό τρίτο S.N.A.F.U. πάει για φαγητό (ή για την ακρίβεια για μαγείρεμα) Η Ελένη κοιμάται, η νύχτα είναι μαγιάτικη και ο ανταποκριτής σας αναρωτιέται, τι θα θεωρούσαν οι φίλοι αναγνώστες σαν κακή επαγγελματική κίνηση για το γράφοντα. Κάνω κάτι σκέψεις και θα ήθελα τη γνώμη σας. Καλή σας εβδομάδα.

No comments:

Post a Comment