Wednesday, February 2, 2011

(6/12/98) Περί γλώσσας



Δεν ξέρω τι γνώμη έχετε εσείς φίλες και φίλοι αναγνώστες για τη γλώσσα την οποία γράφει ο ανταποκριτής σας, όμως η γλώσσα που χρησιμοποιώ, μου αρέσει. Παρά τα -όποια τέλος πάντων- γλωσσικά ατοπήματα (τα οποία κάποιοι καλοί Internetικοί φίλοι όπως ο Μπάμπης φροντίζουν να μου επισημαίνουν) και τα οποία ελπίζω ότι είναι σπάνια, πιστεύω ότι καταφέρνω να πω αυτό που θέλω, με τον τρόπο που θέλω να το πω και ελπίζω όσο πιο κατανοητά γίνεται για όλους όσους με διαβάζουν. Δε βαυκαλίζομαι να πιστεύω ότι μιλάω τα σωστότερα ελληνικά στο Γαλαξία, νομίζω όμως ότι είναι σωστά και κυρίως ζωντανά. Στο μέτρο που αυτό λέει κάτι, δεν έχω και προβλήματα με τις διορθώτριες -μια φάρα που δε φημίζεται ούτε για την ανοχή της, ούτε για τη λεπτότητα με την οποία αντιμετωπίζει τους γράφοντες.


Γιατί τα λέω αυτά; Επειδή είχα τις προάλλες μια κουβέντα με ένα συνεργάτη από τον Κόσμο του Internet και για άλλη μια φορά, αντιμετώπισα εκείνο το φαινόμενο που λέει "πλήρης εξελληνισμός" της γλώσσας. Θαύμα, όμως η περίπτωση αυτή δε μου αρέσει από πολλές πλευρές καλοί μου αναγνώστες. Και νομίζω ότι μαντεύετε γιατί. Αν όχι, σας σερβίρω αμέσως, με κίνδυνο να βαρεθείτε, καθώς η συζήτηση αυτή γίνεται πολύ συχνά από όλα τα ΜΜΕ. Είναι αβανταδόρικο το θέμα βλέπετε, χώρια που καλύπτει και τον όψιμο πατριωτισμό που μας δέρνει εσχάτως ως λαό και ως χώρα.


Αρχικά, σιχαίνομαι πολύ ακριβώς αυτού του τύπου τους πατριωτισμούς. Στη χώρα σου και στο λαό σου, είτε πιστεύεις, είτε όχι. 1/4λη αυτή η παπάρα που λέει να διαφυλάξουμε την ταυτότητά μας, μαρτυρά ανασφάλειες οι οποίες δεν προωθούν τίποτα. Αν νοιώθεις επαφή με την παράδοσή σου, ό,τι και να συμβεί δεν πρόκειται να τη χάσεις. Αν τώρα από την άλλη πλευρά, έχεις κάνεις τις μαλακίες τη μία πίσω από την άλλη, το να περιμένεις ότι σώζοντας το κάδρο, θα σώσεις και την εικόνα, είναι μάλλον λάθος.


Από την άλλη, μια γλώσσα μένει ζωντανή όσο εξελίσσεται. Ήτοι, όσο μπαίνουν μέσα της, στοιχεία που υπάρχουν στην καθημερινή ζωή του λαού που τη μιλάει. Λέξεις γεννιόνται, δανείζονται από ξένες γλώσσες, παραφράζονται, εξελληνίζονται, χάνονται και όλο αυτό το πράγμα συνεχίζεται και κάνει τη γλώσσα έναν πραγματικό ζώντα οργανισμό. Το να αποπειραθείς να καθιερώσεις λέξεις βάσει σχεδίου, πέρα από φασιστικό είναι και ηλίθιο (αν αυτό δεν είναι ταυτολογία). Ή εν πάσει περιπτώσει θέλει πολύ καλό μάρκετινγκ.


Οι υπολογιστές και τα δίκτυα, ήρθαν από τις ΗΠΑ. Και είναι φυσικό, όσοι ασχολούνται με αυτούς, να χρησιμοποιούν αυτό το υβρίδιο ελληνικών και αγγλικών. Το ίδιο κάνουν και οι διαφημιστές, οι σχετικοί με τα οικονομικά και οι πάσης φύσεως τεχνικοί. Το ίδιο κάνουν και οι γιατροί σε όλον τον κόσμο, χρησιμοποιώντας τα ελληνικά ως γλώσσα της δουλειάς τους, μόνο που δε φαντάζομαι οι κοινωνίες τους να θέλουν να επιβάλλουν τις κατά τόπους γλώσσες, προκειμένου να διαφυλάξουν τη δική τους ταυτότητα. Αλλά είπαμε, κάθε λαός με τις ανασφάλειές του.


Το ίδιο συμβαίνει και με τις εκφράσεις από την αργκό. Μόλις πρωτοεμφανίζονται, όλοι σπεύδουν να κατηγορήσουν αυτούς που τις χρησιμοποιούν, φωνάζοντας περί βιασμού της γλώσσας και περί αλλοιώσεως του νοήματος των λέξεων. Και λίγον καιρό μετά, οι λέξεις αυτές εντάσσονται στο λεξιλόγιο όλων, καθώς έχουν το τρομερό προτέρημα να είναι ακριβέστατες -οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν αργκό, έχουν κάθε λόγο να μιλούν μια γλώσσα εργαλείο και ταυτόχρονα κώδικα που τους διαφοροποιεί από την υπόλοιπη κοινωνία. Κακό είναι να θες να διαφοροποιείσαι;


Αν η γλώσσα τωφν υπολογιστών αλλάξει φίλες και φίλοι, δε θα αλλάξει από τον οποιονδήποτε θελήσει να επιβάλλει κάτι άλλο. Η γλώσσα είναι μηχανισμός που λειτουργεί bottom up και όχι top down -κάτι σαν το ίδιο το Internet. 1/4σοι προσπάθησαν να πείσουν τον κόσμο να μιλάει διαφορετικά, ατύχησαν (παράδειγμα η καθαρεύουσα ή εκείνα τα τρομερά ελληνικά που πήγε να επιβάλλει η κυβέρνηση του Μεταξά ή αργότερα η χούντα του '67). Και σε τελική ανάλυση, ποιος ο λόγος να τρωγόμαστε για κάτι που στην ουσία εκφράζει την αδυναμία μας να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά, ήτοι μέσω τηλεπάθειας;


Το ραδιόφωνο παίζει κάτι τζαζέ που δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι, η ώρα είναι 1.20 ξημερώματα Δευτέρας 7 Δεκεμβρίου και το ενενηκοστό πρώτο S.N.A.F.U. συνεχίζει την εργασία του, σκεφτόμενος την καλή του που υποφέρει από κάποια μόλυνση στο αυτί. Καλή σας εβδομάδα και συγνώμη για όσους είδαν με Internet Explorer το S.N.A.F.U. της προηγούμενης εβδομάδας -ξέρω ότι ένα link δεν έπαιζε με τίποτα...

No comments:

Post a Comment